دیوار نگاری و گرافیتی در اکباتان

گرافیتی چیست ؟

طبق تعریفی که در ویکی پدیا شده می شه گفت گرافیتی همون دیوار نگاری هست که با ابزار های مختلفی روی سطوح مختلف فضاهای شهری انجام میشه . تعریف دقیق رو در زیر می تونید مشاهده کنید.

دیوارنگاری یا گرافیتی به تصویر کردن نقش‌ها، اشکال، حرف‌ها، نشانه‌ها، نمادها، الگوها و کلمه‌ها بر روی دیوارها یا هر مکان عمومی که بتوان از آن به عنوان مکانی برای نوشتن، نقاشی، کنده‌کاری و خط‌کشی کردن استفاده کرد، گفته می‌شود. دیوار نگاشته‌ها، هرگونه علامت‌گذاری‌ای به حساب می‌آیند که می‌توانند در شکل‌های نوشتن ساده حرف‌ها تا نقاشی‌های استادانه ظاهر شوند. 

تاریخچه گرافیتی یا دیوارنگاری ؟

ایتدا باید ببینم که ریشه و خواستگاه کلمه گرافیتی از کجاست ، گرافیتی از کلمه گرافیتو که یه واژه ایتالیایی هست گرفته شده . گرافیتو به معنای خط خطی کردن هست و معنای دیگر اون اثر گذاری سریع هم هست. 

کلمه مشابه گرافیر نیز به معنای ایجاد خط و خطوط و نوشتن با قلم فلزی معنی میشه .
گرافیون هم ، یه هم خانواده دیگه از این کلمه هست که در گذشته ها به معنای نوشتن یا حکاکی رو سطوح مختلف مورد استفاده قرار میگرفته.
طبق تعریفی که از گرافیتی در بخش قبلی کردیم می تونیم بگیم که پیشینه گرافیتی به یونان باستان بر می گرده . امپراطوری های ایران ، روم و چین نیز از دیوار نگاری در قالب حکاکی روی دیوار بهره می گرفتند.
در کلیساهای انگلیسی قرون وسطی ، در شهر تیکال آمریکای مرکزی ، و در صخره هایی متعلق به اسپانیا در قرن شانزدهم علائمی از دیوار نگاری دیده شده است.
گرافیتی به شکل امروزی اون در قرن بیستم در اروپا و آمریکا وسیله ای برای اعلام وجود تبهکاران و باندهای مافیایی بوده . باندهای خلافکاری معمولا برای مشخص کردن قلمرو خود ، نشان دادن خشونت و قدرت خود به باند های رقیب و خط و نشون کشیدن از دیوارنگاری استفاده می کردند.

دیوار نگاری در ایران

سبک های دیوار نگاری در هر کشوری فرق داره و معمولا موضوعات مهم و اساسی ای که مردم اون جامعه باهاش درگیر هستند رو در بر میگیره . مثل سراسر دنیا دیوار نگاری به دو دسته مردمی و دولتی تقسیم میشه .

دیوار نگاری دولتی

نوعی از دیوار نگاری در ایران هست که توسط سازمان های دولتی انجام میشه در بردارنده موضوعات حماسی و مذهبی هستش. 

سازمان زیباسازی شهر تهران ، زیر نظر شهر داری به منظور ارتقاء کیفیت بصری ، هر ساله یه تعداد فراخوان میده و از جوون های مشتاق و مستعد دعوت به شرکت در این طرح های زیباسازی می کنه . بدیهی هست که ضوابط و خط قرمز هایی در طراحی دیوار های شهری وجود داره که شرکت کننده ها باید بر اساس اون ها و بر اساس موضوع انتخاب شده از طرف سازمان طرح خودشون رو ارائه بدن. به همین دلیل افرادی که علاقه مند هستند تا موضوع و سبک و سلیقه شخصی خودشون رو به طور کامل پیاده کنند معمولا از این طرح ها استقبال نمی کنن.

خب بریم سراغ دیوار نگاری یا گرافیتی مردمی . گرافیتی در اکباتان نیز از نوع دیوار نگاری مردمی هست. به تمام خطوط و نوشته ها و تصاویر ایجاد شده با هر وسیله ای توسط مردم روی دیوار های شهر دیوار نگاری مردمی گفته میشه.

شعار هایی که مردم در زمان شاه روی دیوار ها می نوشتند. یا شعارهایی که در زمان انتخابات سال 88 توسط مردم روی دیوارها نوشته می شد در دسته گرافیتی قرار دارند. دسته بعدی گرافیتی در اکباتان و سایر محلات شهری اشکالی هستند که روی دیوار ها توسط مردم نقش می بندن.
این دیوار نگاره ها اگه با کمی هنر و خلاقیت نقاشی آمیخته شده باشن دنیایی از حرف رو در خودشون دارن. زیرا آدم ها ایدئو لوژی ها ، آرزو ها ، حسرت ها ، غم ها ، احساساتی رو از طریق نقاشی روی دیوار منتقل می کنن. که کلمات قادر به انتقالشون نیستن.

گرافیتی در اکباتان

در این بخش میخوایم به گرافیتی در اکباتان یا دیوارنگاری در شهرک اکباتان بپردازیم. در ادامه تصاویری از دیوار نگاری های شهرک اکباتان رو می بینید. 

هنرمندان ناشناسی ساعت ها در گرمای تابستون و یا سرمای زمستون اقدام به ایجاد این اشکال بر دیوار های شهرک اکباتان می کنند.
هنرمندانی که می دونند یه هفته ، یک ماه یا چند ماه بعد دیگه این گرافیتی ها روی دیوار ها نخواهد بود. و زیر فشار رنگ شهرداری از بین میره . اما با شور و شوق و امید رنگ و اسپری رنگ به دست می گیرن و مشغول به کار میشن.
اگه در خیابان ها و بین بلوک های شهرک اکباتان قدم بزنید متوجه می شید که این نوع دیوار نگاری ها آمیخته با هنر و خلاقیت هستند و میشه اون ها رو در بین دیوار نگاری های ارزشمند جا داد. یعنی میخوام بگم اینطور نیست که هر کسی که دلش گرفته یه اسپری رنگ دست بگیره و دیوار رو خط خطی کنه. این نوع گرافیتی در اکباتان با عث زیباسازی محله شده و نه اختشاش بصری . ولی با این حال این طرح های زیبا از گزند پمپ های رنگ پاش شهرداری جون سالم به در نمیبرن.
به بعضی از این دیوار نگاری ها در اکباتان میشه ساعت ها نگاه کرد. میشه غرق در رنگ ها و معنای پشت اون ها شد. میشه در دنیای ذهن نقاش این گرافیتی ها قدم زد. همین که این دیوارنگاره ها به سادگی مفهوم خودشون رو نمی رسونن باعث جذاب تر شدنشون میشه. شاید بشه حدس هایی هم زد اما به دلیل گمنام بودن هنرمنداشون . هیچ وقت نمی فهمیم که آیا حدس ما در مورد مفهوم دیوار نگاره درست بوده یا نه !

خیلی ها دیوارهای نقاشی شده در اکباتان رو برای عکاسی انتخاب می کنن. عکس های جالب زیادی در کنار این دیوار نگاره ها میشه گرفت. یکی از جذابیت های این شهرک علاوه بر شهرسازی بی نظیرش و هم چنین مرکز خرید مگامال همین دیوار نگاره ها هستن.

برای مشاهده گرافیتی های بیشتر در شهرک اکباتان به پیج اکباتان مراجعه کنید.